Tadeusz Sobolewski pisze o kolejnej ciekawej książce, poświęconej polskiemu kinu, która trafiła do księgarń - Kino polskie jako kino narodowe pod redakcją Tadeusza Lubelskiego i Macieja Stroińskiego - jej wydawcą jest Korporacja Ha!art.

"Jest paradoksem, że nasze kino po 1989 roku, na wolności, nie umiało "tego wszystkiego jeszcze raz przemyśleć" (wyjątkiem były obrazoburcze komedie Marka Koterskiego, a ostatnio "Wojna polsko-ruska" Masłowskiej w filmie Żuławskiego - szkoda, że tak mało o niej w książce). W latach 1956-81 mimo nacisku cenzury i ideologicznej kontroli filmowcy umieli rozmawiać z narodem ponad głowami władzy. Krytyczna świadomość narodowa wykształcona w czasach niewoli dobrze służyła w czasach PRL. W każdym razie taki wniosek nasuwa się z lektury tomu studiów o "kinie narodowym". Było to kino wychylone w przyszłość, ku nowemu życiu, ku projektowanej wolności.

Jean-Luc Godard w swoich "Historiach kina" wymienia "Ostatni etap" Jakubowskiej, "Kanał" Wajdy i "Pasażerkę" Munka jako przykłady "kina narodowego" - czyli takiego, w którym naród "przypatruje się samemu sobie". "Narodowy" może oznaczać: zastygły, jak godło na sztandarze. Ale może też oznaczać: żywy, krytyczny, bolesny, terapeutyczny, jak w filmach szkoły polskiej pokonujących paraliżujący kompleks narodowej klęski. I jak w najsłynniejszych polskich komediach - które analizuje Tadeusz Lubelski w eseju "Nasza komedia narodowa" - gdzie nawet rozpacz, jak w "Dniu świra" Koterskiego, "znajduje przeciwwagę w postawie autora, który umie na tę rozpacz, a więc i na siebie samego, spojrzeć z ocalającego dystansu". Znaczy to, że "kino narodowe", dotykając ran, ocala".

Tadeusz Sobolewski: Naród do przemyślenia (GW 17-18.07.2010)