(DCF, 10 września, godz. 13.00)

Francja 2004, 104 min.

reżyseria: Tony Gatlif

scenariusz: Tony Gatlif

zdjęcia: Céline Bozon

muzyka: Tony Gatlif, Delphine Mantoulet

występują: Romain Duris, Lubna Azabal, Leila Makhlouf, Habib Cheik, Zouhir Gacem

nagrody: MFF w Cannes 2004 - nagroda za reżyserię,

oficjalna strona filmu: http://www.gutekfilm.pl/exils/

Pewnego dnia Zano składa swojej ukochanej Naimie szaloną propozycję - wspólny wyjazd do Algieru. Czeka ich niezwykła podróż przez Francję i Hiszpanię do ojczyzny, którą ich rodzice musieli opuścić dawno temu. Zagubiona pośród pułapek emigracyjnego życia para bohaterów bez wahania wyrusza w drogę, a ich jedyny bagaż stanowi muzyka. Nim podejmą decyzję o przekroczeniu Atlantyku, zachłyśnięci wolnością poddają się zmysłowej atmosferze Andaluzji.
W krainie przypadkowych spotkań, głośnego techno i muzyki flamenco Zano i Naima cofają się w czasie do chwil wygnania. Z nadzieją, że na końcu podróży uda im się dowiedzieć czegoś o sobie i znaleźć swoje miejsce w świecie.

Tony Gatlif: "Ci, którzy nas opuścili, zawsze do nas wracają". Film nie powstał dlatego, że po prostu przyszedł mi do głowy jakiś pomysł. Pragnąłem pokazać w nim swoje własne rany. Powrót do Algierii, kraju mojego dzieciństwa, zajął mi 43 lata. A to 4500 mil w drodze, pociągiem, samochodem, statkiem, czy po prostu piechotą.

Tony Gatlif

Reżyser, scenarzysta, aktor, muzyk. Jego filmy są hołdem oddawanym cygańskiej kulturze i muzyce, zaś głównymi bohaterami są Cyganie, czy inni odmieńcy oraz ich wędrówka po świecie. Prawdziwe imię i nazwisko Tony'ego Gatlifa brzmi Michel Dohmani. Gatlif urodził się 10 września 1948 roku w Algierze. Jako nastolatek na fali uchodźców na początku lat 60-tych wyemigrował do Francji, gdzie ukończył szkołę aktorską i początkowo występował na scenie. Wtedy napisał swój pierwszy scenariusz La Rage Au Poing, oparty na wspomnieniach z domów poprawczych. W 1975 wyreżyserował swój pierwszy pełnometrażowy film La Tete en ruine, który nigdy nie doczekał się premiery we Francji.

W 1981 roku Gatlif wyjechał do Hiszpanii, aby nakręcić Corre Gitano, w którym występowali Cyganie z Grenady i Sewilli – kolejne dzieło, które nigdy nie trafiło na francuskie ekrany. To był pierwszy film pokazujący Cyganów i warunki, w jakich żyją. Dopiero dzięki filmowi Les Princes o Cyganach, którzy postanawiają osiedlić się na przedmieściach Paryża, nakręconym w 1983 roku, Tony Gatlif został zauważony i doceniony przez krytykę. W 1992 roku rozpoczął pracę nad Latcho Drom, dokumentem o cygańskiej muzyce. Z niewielką ekipą przez cały rok podążał ścieżkami Cyganów przez Radżastan, Andaluzję, Egipt, Turcję, Rumunię, Węgry i Francję. Film, prezentowany w Cannes w kategorii „Un Certain Regard”, uzyskał świetne recenzje. Kolejny - Mondo - został zainspirowany spotkaniem reżysera z pisarzem Jean-Marie G. Le Clezio. Jest to historia dziesięcioletniego osieroconego dziecka, które pewnego dnia trafia do Nicei.

W 1997 w Gadjo Dilo Gatlif opowiedział historię młodego „Gadjo” (Romain Duris”), który przyjeżdża do cygańskiej wioski w Rumunii w poszukiwaniu zaginionej pieśniarki. W 2000 roku reżyser zaangażował hiszpańską gwiazdę flamenco Antonio Canalesa, który zadebiutował na ekranie w filmie Vengo, historii dwóch skłóconych ze sobą andaluzyjskich rodzin. Exils, był świetnie przyjęty przez krytykę i publiczność i został wyróżniony Grand Prix, nagrodą za reżyserię na festiwalu filmowym w Cannes.

Wybrana filmografia:

1975 La Tete en ruine

1983 Les Princes

1993 Latcho Drom

1996 Mondo

1997 Gadjo Dilo

2000 Vengo

2004 Exils

2006 Transylvania

2010 Wolność / Liberté

Media o filmie:

"Film Gartlifa, to kino drogi w europejskim wydaniu. Za pośrednictwem, Zano i Naïmy poznajemy zakątki i kulturę miejsc oraz ludzi, których nie można zobaczyć korzystając z oferty biura podróży. Jednak przede wszystkim jest to film o odkrywaniu własnej tożsamości. Według reguł gatunku, bohaterowie przechodzą swoistą inicjacje, dojrzewają. Odkrywają otaczający ich świat, ale w szczególności siebie samych. Zwłaszcza, Naïma, która niejako z przymusu zgodziła się na wyjazd, teraz będzie miała okazje przejść wewnętrzną metamorfozę, przeanlizowac i przewartościować całe swoje dotychczasowe życie. Okazuje się, bowiem, że do tej pory, zarówno ona, jak i Zano, zawieszeni byli w mentalno-egzystencjalnej próżni. Bez celu, ambicji i perspektyw. Ta podroż, to metaforyczne pojednanie z samym sobą, ale też i swoiste oczyszczenie".

Artur Cichmiński (stopklatka.pl)

"transowy film o przenikaniu się kultur i poszukiwaniu tożsamości zrealizowany przez francuskiego reżysera o cygańsko-arabskich korzeniach. Dla Tony'ego Gatlifa - francuskiego reżysera urodzonego w cygańsko-arabskiej rodzinie w Algierze - kino to żywioł naturalny, który sam ma w sobie coś cygańskiego: napędzane muzyką i tańcem, zamienia się w magiczny akt. Takim właśnie symbolicznym aktem jest "Exils" ("Uchodźcy"). Film powstały po cygańskiej trylogii "Latcho Drom", "Gadjo Dilo" i "Vengo" jest podróżą do miejsca urodzenia w poszukiwaniu tożsamości. Jego bohaterowie - Zano, młody Francuz urodzony w Algierze, i Naima, algierska Arabka z drugiego pokolenia imigrantów nieznająca już rodzimego języka - jadą do Algieru, pod prąd szlaku uchodźców, których celem jest Europa".

Tadeusz Sobolewski (Gazeta Wyborcza)