ARCHIWUM - 11. Międzynarodowy Festiwal Filmowy Nowe Horyzonty

O wystawie:

Tchórze przyklękają (2003) Guya Maddina to m/film.do podglądania. W pojedynkę, w ukryciu, przez dziurkę od klucza, przez weneckie lustro. Reżyser w Kinie wykolejonym potwierdza, że stworzył autobiograficzny film, który prowokuje widza do zajęcia pozycji wojerysty. Jest w nim wszystko, czego mu potrzeba: "trochę pornografii, jakieś wstydliwe historie, dowody mojego tchórzostwa itd. (…) Słowo «tchórze» w tytule dodało mi odwagi."

W Tchórzach Maddin przechodzi na drugą, ciemną stronę lustra - bywa, że całkiem dosłownie. Salon fryzjerski (matka!) i lodowisko (ojciec!), dwa miejsca, w których dorastał, stają się - odpowiednio - domem schadzek i kliniką aborcyjną oraz miejscem ponurej zbrodni. Nie sposób odróżnić, co jest biografią, a co biografią alternatywną. "Część rzeczy faktycznie się zdarzyła, podczas gdy inne to zupełne przeciwieństwo. Trochę jak z kubizmem - jednocześnie widać coś z przodu, z boku, z tyłu."

Na kolana tchórze! to zupełnie nowy projekt, przygotowany specjalnie dla 9 edycji festiwalu Nowe Horyzonty. Propozycja Szczęsnego to dziesięć tajemniczych kabin (tyle ile części filmu). Ich forma to wypadkowa artystycznych skojarzeń: konfesjonału, szafy, prowizorycznego dziecięcego domku pod stołem w salonie, fryzjerskiego tapicerowanego fotela, etc. Szczęsny wciąga widza w zmysłowe, podejrzane wnętrza, narzucając jednocześnie fragmentaryczny ogląd filmu. Z jednej strony - perwersyjna przyjemność podglądania, związane z nim napięcie, z drugiej - bezpieczne, przytulne kryjówki. Niepozorne konstrukcje, które skrywają rozrzutne i wyzywające wnętrza. Zapraszamy za próg.

Katarzyna Roj i Kuba Mikurda

W filmie Maddina przeplatają się wątki biograficzne oraz fantazje na temat elementów rzeczywistości zapamiętanej z dzieciństwa. Obok siebie funkcjonują swojskie szatnie drużyny hokejowej, płyta hali sportowej, wnętrza prowincjonalnego drewnianego domku wypełnionego neutralnymi meblami, jak i demoniczne wnętrze zakładu "Czarna sylwetka" skrywającego na zapleczu klinikę aborcyjną i dom schadzek.
Oba światy reprezentuje zestaw artefaktów, materiałów i skojarzeń sensorycznych działających zazwyczaj, jako szokujące kontrasty między znajomą codziennością i pociągającą, niebezpieczną fantazją.

Kabiny do projekcji kolejnych części "Cowards bend the knees" mają odzwierciedlać dwoistość wątków i związanych z nimi materialnych przedmiotów łącząc je w jednym obiekcie. Kabina z zewnątrz sprawia wrażenie bliżej nieokreślonego mebla wykończonego skromnymi fornirami, tanią melaminą i postarzałymi lakierami. Kontrastem wobec skromnej zewnętrzności mebli będą ich "luksusowo" wykończone wnętrza, które mają przywodzić na myśl okładziny mebli i ścian zakładów kosmetycznych, salonów fryzjerskich i bardziej podejrzanych przybytków cielesności. Materiały użyte we wnętrzu to tapicerskie panele z czerwonego weluru i skaju.

Widz ma wejść do wnętrza mebla przez uchylne drzwiczki, co ze względu na konieczność pochylenia sylwetki przywodzi na myśl wejście pod stół, gdzie czeka na niego skromny taboret. Usiadłszy wewnątrz i zamknąwszy drzwiczki, zaczyna oglądać film na ekranie o tapicerowanych bokach. Muzyka dobywa się spod ekranu, z zintegrowanych 1,5 watowych głośników. Film odtwarzany jest z odtwarzacza dvd, ukrytego w podwójnej płaszczyźnie "dachu-blatu" nad głową widza. Poprzez otwór w drzwiczkach widz może również podglądać świat zewnętrzny. Otwór nad głową służy wentylacji i pogłębieniu efektu przebywania w kryjówce (np. w szafie lub konfesjonale). Kabin będzie dziesięć, a więc tyle, ile rozdziałów w filmie Maddina.

Jakub Szczęsny

O autorze instalacji:

Jakub Szczęsny

Unikając niekończącej się dyskusji na temat określenia granicy między pojęciem sztuki i architektury woli używać w odniesieniu do siebie określenia "synchronizator" zasłyszanego na płycie grupy AIR.

Od 2001 roku współtworzy grupę Centrala projektując budynki, plany urbanistyczne, wnętrza, wystawy oraz instalacje przestrzenne. Ponadto okazjonalnie uczy w IAAC w Barcelonie, kuratoruje wystawom dotyczącym przyszłości Warszawy i rysuje komiksy. Interesują go animowane obiekty mechaniczne i temat mistyfikacji w sztuce.

Wybrane działania:

-instalacja Współzależność w ramach wystawy Na Okrągło w Hali Stulecia we Wrocławiu (czerwiec 2009)

-projektant wystaw 1,2,3 Awangarda w Warszawie i Bilbao (2006/2007)

-współautor instalacji Pchechong / Sensorama w Jaffie, wraz z grupą Eifo Dana (czerwiec 2009)

-instalacja świetlna Synchronizacja pod Trasą Łazienkowską w Warszawie (2008)

-wystawa na temat Muzeum Historii Żydów Polskich w Beth Hatefutsot w Tel Avivie (2008)

-współredaktor trylogii W for Warsaw wraz z Sebastianem Cichockim i Krzysztofem Nawratkiem (2008)

-projektant dmuchanego pawilonu tymczasowego RED BULL ROOM (2009)

-współautor projektu nowego Instytutu Cervantesa w Warszawie (2008)

-kurator wystawy Synchronicity w warszawskiej galerii IQ (2008)

kuratorzy: Katarzyna Roj, Kuba Mikurda
design: Jakub Szczęsny
produkcja: Marta Kubik

Galeria Design BWA