Międzynarodowy Festiwal Filmowy Nowe Horyzonty we Wrocławiu współpracował z MFF w Rotterdamie oraz z MFF w Gothenburgu, Crossing Europe w Linzu i MFF w Bratysławie nad jedną z odsłon sekcji Signals zakończonej 40 edycji rotterdamskiego festiwalu. Czerwone westerny (Red Westerns) to przegląd filmów z Rosji radzieckiej i państw dawnego bloku wschodniego z lat 1920 - 1980, które spełniają gatunkowe kryteria westernu. Współpraca obejmowała selekcję filmów i wspólną publikację, poświęconą przeglądowi i jego tematyce. 15 wybranych westernów, pokazanych w Rotterdamie, trafi do programu wszystkich wymienionych wyżej festiwali, także do programu 11. Międzynarodowego Festiwalu Filmowego Nowe Horyzonty we Wrocławiu.

Każda kinematografia narodowa w Europie może poszczycić się jakimś filmem zrealizowanym w konwencji westernu, wyspecjalizowali się w tym Niemcy (erzac-westerny) i Włosi (spagetti-westerny). Zachodnia publiczność po raz pierwszy miała w Rotterdamie szansę poznania westernowej części historii kina ze Wschodu. Okazuje się bowiem, że lokalna wersja westernu, tzw. eastern cieszył się w krajach realnego socjalizmu niezwykłą popularnością, pozwalał na różne sposoby wplatać w sensacyjną akcję wątki ideologiczne.

W programie wrocławskiego przeglądu znajdą się m.in. wschodnioniemieckie filmy, wyprodukowane przez DEFA, Synowie Wielkiej Niedźwiedzicy (1966) Josefa Macha i Wielki Wąż Chingachgook (1967) Richarda Groschoppa, w których krajobrazy Mongolii, Jugosławii, Bułgarii, a nawet Czechosłowacji odgrywały rolę Dzikiego Zachodu, zaś w głównego bohatera wcielał się Serb z pochodzenia Gojko Mitic, który był gościem festiwalu w Rotterdamie. Westerny niemieckie w przeważającej większości są adaptacjami powieści Liselotte Welskopf-Henrich i Jamesa Fenimore Coopera.

Wydarzeniem przeglądu będzie projekcja arcydzieła z czasów kina niemego w reżyserii teoretyka, pioniera radzieckiej kinematografii Lwa Kuleszowa - Według prawa z 1926 roku. To kameralna adaptacja noweli Jacka Londona o trójce odciętych od świata poszukiwaczy złota. Do programu trafiły też patriotyczno-rewolucyjne filmy radzieckie, dla których tłem był Daleki Wschód - Białe słońce pustyni (1969) Władymira Motyla, Spotkanie przy starym meczecie (1969) Sukhbata Hamidowa, czy Czerwone Maki znad Issyk-Kul (1972) Bobotleka Szamszjiewa. Hitem okaże się kultowy czechosłowacki Lemoniadowy Joe (1964) Oldřicha Lipský'ego. To parodia westernu (nazywana knedliczkowym westernem) w wykonaniu czołówki czeskich aktorów lat 60. Film nie ma klasycznej fabuły, to raczej zestaw scen ze Stetson City, rozgrywających się w 1885 roku. Miejscowi rewolwerowcy piją alkohol i wymieniają między sobą błyskotliwe dialogi. W mieście pojawia się jasnowłosy rewolwerowiec, który zamawia lemoniadę Cola Loca - z tego powodu nazywają go Lemoniadowym Joe. W programie również najlepszy film 1966 roku w ZSRR, Nikt nie chciał umierać w reżyserii Litwina Vytautasa Žalakevičiusa.

 Polskę reprezentować będzie Prawo i pięść (1964) reżyserskiego duetu Jerzy Hoffman i Edward Skórzewski, znanego z popularnej "czarnej serii" społecznych dokumentów z lat 50. Główną rolę zagrał tu brawurowo Gustaw Holoubek, muzykę skomponował Krzysztof Komeda (słynna ballada Nim wstanie dzień ze słowami Agnieszki Osieckiej), a scenariusz napisał Józef Hen na podstawie własnej powieści Toast. Akcja filmu rozgrywa się po II wojnie światowej na "odzyskanych" ziemiach zachodnich, czekających na swoich pionierów i osadników. Andrzej Kenig, były więzień obozu koncentracyjnego zgłasza się na ochotnika do pracy na stanowisku pełnomocnika rządu. Zostaje włączony do grupy, mającej zabezpieczyć mienie pobliskiego uzdrowiska i uruchomić sanatorium. Niebawem Kenig uświadamia sobie, że jego koledzy to w rzeczywistości szabrownicy, którzy nie przebierają w środkach, by zdobyć fortunę. Podejmuje z nimi walkę.

Gośćmi we Wrocławiu będą selekcjonerzy Red Westerns - Ludmila Cvikova i Sergei Lavrentyev.

Program przeglądu:

1. Według prawa / Po zakonu / By the Law, reż. Lev Kuleshov, ZSRR 1926, 80'
2. Bohaterowie pustyni / Trinadtsat / The Thirteen, reż. Mikhail Romm, 1936, 87'
3. Lemoniadowy Joe / Limonádový Joe aneb Koňská opera / Lemonade Joe or Horse Opera , reż. Oldřich Lipský, Czechosłowacja 1964, 98'
4. Prawo i pięść / The Law and the Fist, reż. Jerzy Hoffman, Edward Skórzewski, Polska 1964, 93'
5. Nikt nie chciał umierać / Niekas nenorėjo mirti / Nikto ne hotel umirat / No One Wanted to Die, reż. Vytautas Žalakevičius, ZSRR / Litwa 1965, 107'
6. Synowie Wielkiej Niedźwiedzicy / Die Söhne der großen Bärin / The Sons of Great Bear, reż. Josef Mach, NRD 1966, 98'
7. Wielki Wąż Chingachgook / Chingachgook, die große Schlange / Chingachgook, the Great Snake, reż. Richard Groschopp, NRD 1967, 92'
8. Nieuchwytni mściciele / Neulovimye mstiteli / The Elusive Avengers, reż. Edmond Keosayan, ZSSR, 1967, 78'
9. Ósmy / Osmiyat / The Eigth, reż. Zako Heskija, Bułgaria 1969, 107'
10. Spotkanie przy starym meczecie / Vstrecha u staroy mecheti / Meeting at the Old Mosque, reż. Sukhbat Khamidov ZSRR 1969, 87'
11. Białe słońce pustyni / Beloye solntse pustyni / The White Sun of Desert, reż. Vladimir Motyl, ZSRR 1969, 85'
12. Czerwone maki znad Issyk-Kul / Alye maki Issyk-Kulya / The Red Poppies of Issyk-Kul, reż. Bolotbek Shamshiyev, ZSRR 1972, 99'
13. Siódma kula / Sedmaya pulya / The Seventh Bullet, reż. Ali Khamraev, ZSRR 1972, 84'
14. Swój wśród obcych, obcy wśród swoich / Svoy sredi chuzih, chuzoi sredi svoih / At Home Among Strangers, a Stranger at Home, reż. Nikita Mikhalkov ZSRR 1974, 97'
15. Aktorka, dolary i Siedmiogrodzianie / Artista, dolarii şi Ardelenii / The Actress, the Dollars and the Transylvanians, reż. Mircea Vieroiu, Rumunia 1979, 97'

Program przeglądu Red Westerns w Rotterdamie

Ludmila Cvikova: Red Westerns Strike Again

Co o tym sądzisz? Wypowiedz się na Forum NH>