Pruska kultura

Prussian Culture

Polska, Francja 1908 / 8’

producent:	Mordechaj Mordka Towbin
produkcja:	Siła-kino
właściciel praw:	Filmoteka Narodowa
wersja językowa:	brak dialogów

Film jest fabularyzowanym dokumentem aktorskim, opowiadającym o pruskich metodach walki z polskością. Kompletna kopia filmu została odnaleziona w 2000 r. przez profesorów Małgorzatę i Marka Hendrykowskich we francuskim archiwum filmowym w Bois d'Arcy. Autorem obrazu był prawdopodobnie rzutki dystrybutor i producent Mordechaj Mordka Towbin. Ówczesne kopie z reguły nie zawierały informacji o twórcach filmów. W publikacji Filmoteki Narodowej pt. Kino okresu wielkiego niemowy profesorowie napisali: Kiedy nakręcono ten film? Wszystko wskazuje na to, że powstał on na przełomie 1907/1908 roku. Towbin zaangażował operatora jednej z firm paryskich już w grudniu 1907 roku. Przy jego udziale zrealizowano wtedy Widoki miasta Warszawy. Następne zdjęcia (wykonane prawdopodobnie przez Meyera lub Tiberville'a) ukazały się na ekranie już w marcu 1908 roku. W maju 1908 roku, film, który znamy jako Pruską kulturę był już wyświetlany w Moskwie. Bez względu na to czy powstał pod koniec 1907 czy na początku 1908 roku, jest to na pewno film co najmniej pół roku wcześniejszy od komedii Antoś pierwszy raz w Warszawie (premiera 22 października 1908), która dotąd uchodziła za pierwszy polski film fabularny.

Mogiła nieznanego żołnierza

Tomb of the Unknown Soldier

Polska 1927 / 77’

reżyseria:	Ryszard Ordyński
scenariusz:	Ryszard Ordyński, Seweryn Romin
zdjęcia:	Antoni Wawrzyniak
obsada:	Jerzy Leszczyński, Maria Malicka, Nina Olida, Konstancja Bednarzewska, Maria Gorczyńska, Leokadia Pancewiczowi, Władysław Walter, Jerzy Marr
produkcja:	Star-Film
właściciel praw:	Filmoteka Narodowa
wersja językowa:	brak dialogów

Po wybuchu wojny z bolszewicką Rosją kapitan Łazowski wyrusza na front, żegnany przez żonę i córkę, które darzą go ogromną miłością. Dostaje się do niewoli rosyjskiej. Przeżywszy wiele dramatycznych przygód i unikając rozlicznych niebezpieczeństw, ucieka do Polski. Gdy przekracza granicę ojczyzny, uskrzydlony wizją powrotu do domu, ginie trafiony zbłąkaną kulą. Z chwilą gdy Łazowski umiera, jego córka czuje - jak napisano w przedwojennym programie do filmu - że blednie i rozprasza się wizja ojca. A tam daleko wśród pól pokrytych niepokalaną bielą śniegów, ukryła się mogiła nieznanego żołnierza. Film wyróżnia barwnie zarysowane tło historyczne i obyczajowe.

Rafał Rozmus

Jest absolwentem szkoły muzycznej I i II stopnia im. K. Lipińskiego w Lublinie, w klasie skrzypiec. Z wyróżnieniem ukończył Instytut Muzyki WA UMCS w Lublinie. Kształcił się z zakresu dyrygentury oraz kompozycji, aranżacji i instrumentacji. W 2001 r., wspólnie z Zofią Bernatowicz, powołał do życia zespół wokalno-instrumentalny Presto, specjalizujący się w prawykonaniach i wykonaniach jego utworów. Rafał Rozmus jest ponadto autorem liczbowej metody komponowania muzyki atonalnej (2002). Tworzy muzykę wokalną, wokalno-instrumentalną, instrumentalną, utwory symfoniczne, kameralne, dla dzieci, zajmuje się aranżacją (m.in. utwory Dimy Chaabacka na fletnię Pana i orkiestrę symfoniczną), komponuje muzykę teatralną i filmową.

opracowanie: Grażyna Grabowska

reżyseria:		Ryszard Ordyński

reżyseria:		Mordechaj Mordka Towbin